Xây dựng gia đình văn hóa là một trong sáu nội dung cơ bản của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”. Dựa trên bốn tiêu chí là: Gia đình hòa thuận, hạnh phúc, tiến bộ; đời sống vật chất, tinh thần được nâng cao; đoàn kết, tương trợ trong cộng đồng làng xóm và thực hiện tốt trách nhiệm công dân.
Được sự quan tâm của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, Mặt trận, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, đoàn thể và sự hưởng ứng mạnh mẽ của các tầng lớp nhân dân, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” nói chung và phong trào xây dựng Gia đình văn hóa nói riêng trên địa bàn huyện Đức Linh đã được triển khai sâu rộng, bao gồm các nội dung: thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, xóa đói, giảm nghèo, “ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền”, “nuôi con khỏe, dạy con ngoan”, “gia đình, dòng họ hiếu học”,…Huyện đã chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến về nội dung, tiêu chuẩn xây dựng Gia đình văn hóa, vận động để người dân hiểu rõ hơn về ý nghĩa cũng như tác động tích cực của phong trào xây dựng Gia đình văn hóa trong đời sống xã hội. Công tác tuyên truyền về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc xây dựng Gia đình văn hóa được đẩy mạnh với nhiều hình thức phong phú, sinh động, thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, băng rôn, khẩu hiệu, các hội thi, hội diễn văn nghệ ở cơ sở, các cuộc họp thôn, khu phố, tổ tự quản và sinh hoạt của các Câu lạc bộ: Gia đình hạnh phúc, Gia đình làm kinh tế giỏi của các tổ chức: Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân, Hội Người cao tuổi. Bên cạnh việc động viên các gia đình phát triển kinh tế, nuôi dạy con cháu thành đạt, thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Huyện còn chú trọng đề cao việc xây dựng gìn giữ các giá trị văn hoá gia đình truyền thống đoàn kết, biết yêu thương, đùm bọc, chia sẻ khó khăn, đồng thời có những cống hiến, đóng góp cho xã hội. Hàng năm, nhân Ngày Gia đình Việt Nam (28/6) các xã, thị trấn trong huyện đều tổ chức nhiều hoạt động bổ ích như họp mặt, tọa đàm, sinh hoạt Câu lạc bộ, với nội dung về Gia đình văn hoá, thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia nhằm giáo dục đạo đức, lối sống cho mọi người, nhất là thế hệ trẻ...
Để đẩy mạnh và nâng cao chất lượng phong trào xây dựng Gia đình văn hóa, huyện Đức Linh đã xây dựng và nhân rộng các mô hình Câu lạc bộ: Gia đình văn hoá, Gia đình không sinh con thứ 3, Gia đình làm kinh tế giỏi, Gia đình hạnh phúc, Gia đình không có người mắc tệ nạn xã hội gắn với thực hiện phong trào “Chung sức chung lòng xây dựng nông thôn mới”. Ban Chỉ đạo "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" của huyện đã hướng dẫn các địa phương, các thôn, khu phố xây dựng và hoàn chỉnh quy ước, hương ước quy định rõ trách nhiệm và quyền lợi của mỗi thành viên ở địa bàn dân cư, nghiêm chỉnh chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước, bảo tồn các tập quán, thuần phong mỹ tục tốt đẹp, đảm bảo đoàn kết toàn dân, giữ gìn trật tự an ninh, khuyến khích làm giàu chính đáng, xây dựng nếp sống theo pháp luật, thực hiện xóa đói giảm nghèo, phát triển dân trí, đồng thời đẩy mạnh các hoạt động văn hoá, thể thao trên cơ sở khai thác và phát huy các hoạt động văn hoá truyền thống, nhằm khuyến khích người dân tham gia sáng tạo và hưởng thụ văn hoá. Việc thực hiện quy ước lấy phương châm vận động, giáo dục nhân dân tự giác thực hiện là chính, tạo dư luận quần chúng tích cực để phát triển sâu rộng trong cộng đồng. Cũng từ đó, gắn kết thực hiện phong trào xây dựng Gia đình văn hóa với phong trào “Chung sức chung lòng xây dựng nông thôn mới”, kết quả đến cuối năm 2013 đã huy động nhân dân trong huyện đóng góp 7.344 triệu đồng (tỉnh hỗ trợ 9.777 triệu đồng, huyện hỗ trợ 3.143 triệu đồng) thực hiện đầu tư 55 cống thoát nước và bê tông hóa 17,789 km đường giao thông nông thôn.
Các gia đình thường xuyên nhắc nhở các thành viên chăm lo xây dựng gia đình hòa thuận; đoàn kết tương trợ trong cộng đồng; thực hiện tốt nghĩa vụ công dân, sống kỷ cương, giao tiếp ứng xử lễ phép, gương mẫu chấp hành quy ước, hương ước của địa phương. Do đó nhiều giá trị văn hóa truyền thống được đề cao phát huy, nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội có chuyển biến tích cực. Việc phát động đăng ký và tổ chức bình xét danh hiệu gia đình văn hóa hàng năm diễn ra công khai, dân chủ. Số lượng và chất lượng gia đình văn hóa ngày càng được nâng lên. Năm 2005 có 20.974 hộ đạt gia đình văn hóa, đạt 85%/tổng số hộ đăng ký; năm 2010 có 23.636 hộ đạt gia đình văn hóa, đạt 88,5%/tổng số hộ đăng ký; năm 2013 có 26.354 hộ đạt gia đình văn hóa, đạt 90%/tổng số hộ đăng ký.
Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, công tác xây dựng gia đình văn hóa trên địa bàn Đức Linh cũng đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Kết cấu gia đình, sợi dây liên kết truyền thống gia đình biến đổi và rạn nứt, dẫn đến tình trạng ly hôn, ly thân, chung sống không kết hôn tăng cao,… đã để lại những hậu quả nghiêm trọng về nhiều mặt đối với gia đình và xã hội. Các giá trị tốt đẹp của gia đình như: hiếu nghĩa, thủy chung, kính trên, nhường dưới...đang có biểu hiện xuống cấp. Sự xung đột giữa các thế hệ về lối sống và việc chăm sóc, nuôi dưỡng người cao tuổi đang đặt ra những thách thức mới. Nhiều tệ nạn xã hội đã và đang xâm nhập, tác động xấu vào các gia đình. Bên cạnh đó, nhận thức của một bộ phận người dân về vị trí và vai trò của gia đình còn hạn chế. Nhiều gia đình do tập trung làm kinh tế đã xem nhẹ việc chăm sóc, giáo dục và bảo vệ các thành viên, đặc biệt là trẻ em. Những vấn đề trên cản trở rất lớn trong quá trình xây dựng gia đình văn hóa ở địa phương.
Trong những năm tới, để nâng cao chất lượng xây dựng gia đình văn hóa góp phần thực hiện thắng lợi Chương trình Mục tiêu quốc gia “Xây dựng nông thôn mới” đòi hỏi sự phối kết hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành, đoàn thể. Trước hết, tiếp tục quán triệt sâu sắc chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về công tác xây dựng gia đình văn hóa gắn với Chương trình Mục tiêu quốc gia “Xây dựng nông thôn mới” theo những tiêu chí đã đề ra. Tập trung đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao năng suất lao động và chất lượng cuộc sống, trên cơ sở đó từng bước nâng cao chất lượng gia đình văn hóa. Làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến về nội dung, tiêu chuẩn, xây dựng gia đình văn hóa, xây dựng nông thôn mới, làm cho mỗi hộ gia đình biết rõ phải làm gì, thôn, khu phố mình làm công trình nào trong năm nay, đóng góp bao nhiêu, bằng hình thức gì...Việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền làm cho phong trào thực sự thấm sâu vào mỗi người dân, gia đình, cộng đồng dân cư, góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp, văn minh. Tiếp tục xây dựng các mô hình gia đình văn hóa. Tổ chức xây dựng gia đình phát triển bền vững, phòng chống bạo lực gia đình ở cộng đồng dân cư. Coi trọng việc giới thiệu các nhân tố mới, điển hình tiên tiến; đồng thời biểu dương những tập thể, cá nhân tiêu biểu trong phong trào xây dựng gia đình văn hóa. Nỗ lực thực hiện tốt phong trào xây dựng gia đình văn hóa kết hợp với phương châm xã hội hóa, tạo nền tảng cho sự phát triển chung của toàn huyện . Thường xuyên tổng kết, sơ kết phong trào, đánh giá kết quả phấn đấu xây dựng gia đình văn hóa từng giai đoạn kết hợp với các phong trào khác để đạt được hiệu quả thiết thực, đưa hoạt động này thành định kỳ thường xuyên của các cấp từ huyện đến cơ sở.
Xây dựng gia đình văn hóa là sự vun bồi cho những giá trị tốt đẹp đã và đang tồn tại, làm cho phong trào ngày càng đi vào chiều sâu, khơi gợi được tinh thần, ý thức tự giác tham gia của người dân. Đây là một quá trình lâu dài, xuất phát từ nhận thức cá nhân đồng thời với việc quan tâm của các ngành, đoàn thể, hướng đến lợi ích của từng gia đình gắn với lợi ích cộng đồng, lợi ích xã hội. Sự quyết tâm, đồng thuận ấy sẽ giúp phong trào xây dựng gia đình văn hóa ở Đức Linh ngày càng thiết thực và hiệu quả hơn.
H.M.T