Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới là một chương trình tổng thể về phát triển kinh tế - xã hội, chính trị và an ninh quốc phòng. Để hoàn thành Chương trình này phải thực hiện hoàn chỉnh 19 tiêu chí xây dựng mô hình nông thôn mới bao gồm: Quy hoạch và thực hiện quy hoạch, giao thông, thủy lợi, điện, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, chợ nông thôn, bưu điện, nhà ở dân cư, thu nhập bình quân đầu người/năm, tỷ lệ hộ nghèo, cơ cấu lao động, hình thức tổ chức sản xuất, giáo dục, y tế, văn hóa, môi trường, hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh và an ninh, trật tự xã hội.
Ý nghĩa của Chương trình nhằm cụ thể hóa một nội dung cơ bản của Nghị quyết về nông nghiệp, nông dân, nông thôn do Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 7 (khóa X) ban hành. Thực hiện Chương trình này cần huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc và công tác quy hoạch phải được tiến hành trước theo hướng rà soát, bổ sung và hoàn thiện quy hoạch khu dân cư, quy hoạch hạ tầng, quy hoạch sản xuất trên cơ sở người dân trực tiếp tham gia đóng góp ý kiến. Về nguồn vốn thực hiện Chương trình, Nhà nước sẽ đảm bảo đầu tư ít nhất 40%, còn lại sẽ huy động tổng lực từ cộng đồng, các nhà tại trợ và nhân dân. Cần phát huy nội lực, huy động nhân dân tham gia đóng góp tiền, ngày công lao động, thậm chí khuyến khích bà con hiến đất để xây dựng cơ sở hạ tầng.
Với chủ trương đó, địa bàn huyện Đức Linh có 11/13 xã, thị trấn thực hiện Chương trình, đến nay xã Mé Pu đã phê duyệt Đồ án, 10/11 xã đã được huyện phê nhiệm vụ quy hoạch xây dựng; 5/11 xã đã thông qua dự thảo Đồ án, lấy ý kiến của các ngành, điều chỉnh bổ sung Đồ án (Đông Hà, Trà Tân, Tân Hà, Đức Hạnh, Đức Chính); còn lại 5/11 xã đang trong quá trình lập Đồ án.
Về Đề án xây dựng nông thôn mới: có 2/11 xã đã hoàn thành phê duyệt Đề án xây dựng nông thôn mới (xã Mé Pu, Sùng Nhơn); 9/11 xã đang trong quá trình lập Đề án.
Kết quả thực hiện bộ tiêu chí
Đối với xã điểm Mé Pu và xã Sùng Nhơn đăng ký thực hiện giai đoạn 2011-2015:
- Xã Mé Pu: đạt 8 tiêu chí (so với năm 2009 tăng 4 tiêu chí: tiêu chí 1, 4, 7 và 9); tiêu chí về quy hoạch; điện; chợ nông thôn; bưu điện; tổ hợp tác, HTX; y tế; an ninh, trật tự xã hội; nhà ở dân cư. Có 3 tiêu chí gần đạt: tiêu chí về hệ thống chính trị xã hội; giáo dục; môi trường.
- Xã Sùng Nhơn: đạt 4 tiêu chí về bưu điện; tổ hợp tác, HTX; y tế; an ninh, trật tự xã hội. Có 3 tiêu chí gần đạt: tiêu chí 4 về điện; giáo dục; hệ thống chính trị xã hội.
Đối với 9 xã còn lại: công tác rà soát, đánh giá thực trạng nông thôn đã được BCĐ chương trình xây dựng nông thôn mới huyện chỉ đạo thực hiện từ quý III/2011 thông qua các cuộc họp BCĐ và các văn bản của cấp trên. Đến nay 9/9 xã đã cơ bản hoàn thành việc đánh giá thực trạng nông thôn, kết quả cụ thể như sau:
- Đông Hà: đạt 2 tiêu chí về y tế; an ninh, trật tự xã hội. Còn 3 tiêu chí gần đạt: tiêu chí về điện; nhà ở dân cư; giáo dục.
- Trà Tân: đạt 2 tiêu chí về bưu điện; an ninh, trật tự xã hội. Có 4 tiêu chí gần đạt: tiêu chí về nhà ở dân cư, giáo dục; y tế; hệ thống tổ chức chính trị xã hội.
- Tân Hà: đạt 4 tiêu chí về bưu điện; nhà ở dân cư; thôn văn hóa; an ninh, trật tự xã hội. Có 4 tiêu chí gần đạt: tiêu chí về điện; giáo dục; y tế; hệ thống chính trị xã hội.
- Đức Hạnh: đạt 6 tiêu chí về điện; bưu điện; tổ hợp tác, HTX; y tế; hệ thống chính trị xã hội; an ninh, trật tự xã hội. Có 3 tiêu gần đạt: nhà ở dân cư; giáo dục; văn hóa.
- Đức Tín: đạt 4 tiêu chí về điện; y tế; hệ thống chính trị xã hội; an ninh, trật tự xã hội. Có 2 tiêu chí gần đạt: về bưu điện và giáo dục.
- Đức Chính: đạt 5 tiêu chí về bưu điện; y tế; thôn văn hóa; hệ thống chính trị, xã hội; an ninh, trật tự xã hội; Có 3 tiêu chí gần đạt: tiêu chí số về điện; nhà ở dân cư và giáo dục.
- Nam Chính: đạt 4 tiêu chí về điện; tổ hợp tác, HTX; y tế; an ninh, trật tự xã hội. Có 2 tiêu chí gần đạt: tiêu chí về giáo dục và hệ thống chính trị xã hội.
- Vũ Hòa: đạt 2 tiêu chí về bưu điện; an ninh, trật tự xã hội. Có 4 tiêu chí gần đạt: tiêu chí về điện; giáo dục; y tế; hệ thống chính trị xã hội.
- Đa Kai: đạt 2 tiêu chí về tổ hợp tác, HTX; an ninh, trật tự xã hội. Có 5 tiêu chí gần đạt: tiêu chí về điện; bưu điện; giáo dục; y tế; hệ thống tổ chức chính trị xã hội.
Như vậy, đến nay trên địa bàn huyện có 4 xã đạt 2 tiêu chí, 4 xã đạt 4 tiêu chí, 3 xã đạt 5 tiêu chí trở lên.
Trong thời gian qua được sự chỉ đạo của Ban chỉ đạo chương trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh; các ngành chức năng của huyện, UBND các xã đã có nhiều cố gắng trong việc triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, so với tiêu chí đặt ra thì kết quả đạt được còn hạn chế; nhiều nội dung, vấn đề triển khai còn chậm; việc đánh giá thực trạng 19 tiêu chí chưa sát với thực tế; tiến độ triển khai lập Đồ án quy hoạch nông thôn mới còn chậm so với yêu cần đề ra; một số cơ quan, đơn vị xây dựng kế hoạch, chương trình thực hiện còn chậm; một số địa phương chưa chủ động đầu tư nghiên cứu, chưa phát huy đúng mức trách nhiệm trong quá trình triển khai xây dựng nông thôn mới, còn trông chờ vào sự chỉ đạo, giúp đỡ và hướng dẫn của các ngành ở huyện.
Thời gian tới, huyện sẽ tích cực đẩy nhanh tiến độ lập Đồ án quy hoạch và Đề án xây dựng nông thôn mới các xã còn lại. Triển khai thực hiện Đồ án quy hoạch nông thôn mới xã Mé Pu đã được phê duyệt. Triển khai các công trình từ nguồn vốn tỉnh phân bổ cho 2 xã Mé Pu và Sùng Nhơn. Đồng thời tập trung triển khai thực hiện các chương trình lồng ghép để phấn đấu đạt một số tiêu chí trong tâm trong năm 2012.